Wat is de Elf Steden Fietsroute?
De route volgt grotendeels dezelfde plaatsen als de schaatstocht: Leeuwarden,
Sneek, IJlst, Sloten, Stavoren, Hindeloopen, Workum, Bolsward, Harlingen,
Franeker en Dokkum. Het is een ronde van ongeveer 235 tot 265 kilometer,
afhankelijk van kleine variaties. Onderweg rijd je langs meren, door polders,
langs historische binnensteden en langs de Waddenkust. De route is
bewegwijzerd, maar veel fietsers gebruiken ook knooppunten of een digitale
kaart.
Geschiedenis & achtergrond
Het idee om de Elf Steden niet alleen te schaatsen, maar ook te fietsen, bestaat
al sinds begin 20e eeuw. In de loop der jaren zijn er georganiseerde fietstochten
ontstaan, waaronder de bekende Fietselfstedentocht die jaarlijks duizenden
deelnemers trekt. Toch hoeft de tocht niet in één dag: veel fietsers kiezen
voor een meer ontspannen versie verspreid over meerdere dagen. Zo beleef je
de historie en cultuur van Friesland veel intensiever.
Afstand, indeling en moeilijkheid
De afstand bedraagt tussen de 235 en 265 kilometer. Voor geoefende fietsers
is dit in één dag te doen, maar de meeste recreanten kiezen voor 3 tot 7
dagen. De route is vlak, maar de wind kan een serieuze factor zijn. Vooral
langs het IJsselmeer en de Waddenzee kan stevige tegenwind je dag zwaar
maken.
| Variant | Aantal dagen | Gemiddelde dagafstand | Voor wie geschikt? |
|---|---|---|---|
| 1-daags | 1 | 235 km | Getrainde sportfietsers, wielrenners |
| 4-daags | 4 | 55–70 km | Recreatieve fietsers met wat ervaring |
| 7-daags | 7 | 30–45 km | Rustige fietsers, gezinnen, e-bike rijders |
Routesuggesties: 4- en 7-daagse indelingen
4-daagse indeling
- Dag 1: Leeuwarden – Sneek (ca. 60 km, via IJlst)
- Dag 2: Sneek – Stavoren (ca. 65 km, via Sloten)
- Dag 3: Stavoren – Bolsward (ca. 65 km, via Hindeloopen en Workum)
- Dag 4: Bolsward – Leeuwarden (ca. 70 km, via Harlingen, Franeker en Dokkum)
7-daagse indeling
- Dag 1: Leeuwarden – Sneek (40 km)
- Dag 2: Sneek – Sloten (35 km)
- Dag 3: Sloten – Stavoren (30 km)
- Dag 4: Stavoren – Workum (30 km)
- Dag 5: Workum – Bolsward – Harlingen (40 km)
- Dag 6: Harlingen – Franeker – Dokkum (45 km)
- Dag 7: Dokkum – Leeuwarden (35 km)
Hoogtepunten per stad
- Leeuwarden: Startpunt, het Fries Museum en de scheve toren Oldehove.
- Sneek: De beroemde Waterpoort en levendig centrum.
- IJlst: Bekend om houtzaagmolens en historische grachtjes.
- Sloten: Kleinste stad van de elf, met vestingwerken.
- Stavoren: Het vrouwtje van Stavoren en uitzicht op het IJsselmeer.
- Hindeloopen: Karakteristieke schilderkunst en scheepsgeschiedenis.
- Workum: Het Jopie Huisman Museum.
- Bolsward: Prachtig stadhuis en historische kerken.
- Harlingen: Zeehavenstad met veerboten naar de eilanden.
- Franeker: Het beroemde planetarium van Eise Eisinga.
- Dokkum: Stad met bolwerken en de geschiedenis van Bonifatius.
Overnachten & eten
Er zijn talloze accommodaties langs de route: hotels, B&B’s, campings en
zelfs trekkershutten. Boek tijdig in de zomermaanden, want Friesland trekt
veel bezoekers. Qua eten zijn er gezellige cafés en restaurants in alle
steden. Specialiteiten zijn onder meer suikerbrood, Fryske dúmkes en verse
vis uit Harlingen.
Weer, wind en seizoen
Het weer is een belangrijke factor in Friesland. In de zomermaanden zijn
de dagen lang en is er veel reuring langs het water. Voor- en najaar zijn
rustiger, maar het weer is onvoorspelbaar. Wind kan zwaar zijn, dus verdeel
de tocht slim of kies voor een e-bike als je recreatief fietst.
Uitrusting en voorbereiding
- Een goed onderhouden fiets of e-bike
- Waterdichte fietstassen
- Regenkleding en laagjes
- Powerbank en telefoonhouder
- Reserve binnenbanden en pomp
- EHBO-setje en snacks voor onderweg
Veiligheid & tips onderweg
Gebruik fietspaden waar mogelijk en let in dorpen op voetgangers en auto’s.
Draag verlichting en reflectie in de schemering. Neem altijd voldoende water
mee en informeer iemand over je dagplanning als je alleen reist.
Ervaringen van fietsers
“Ik fietste de Elf Steden in vier dagen en was verrast door de afwisseling:
van stille meren tot bruisende stadjes. De wind was zwaar, maar het gevoel
bij de finish in Leeuwarden was onvergetelijk.”
“Met onze e-bikes hebben we de 7-daagse variant gedaan. Zo hadden we tijd
om musea te bezoeken en terrasjes te pakken. Een absolute aanrader!”
Conclusie
De Elf Steden Fietsroute is een unieke manier om Friesland te ontdekken.
Of je nu sportief bent en de tocht in één dag wilt fietsen, of rustig de
tijd neemt met een meerdaagse versie, je beleeft de cultuur, natuur en
gastvrijheid van Friesland op een bijzondere manier. Met een goede
voorbereiding, passende uitrusting en een vleugje flexibiliteit wordt het
een onvergetelijke ervaring.